|
Lazarica odoleva vekovima
izvor: vn, foto: vn 05.07.2015.
KRUŠEVAC - Crkva Lazarica u srcu arheološkog parka Lazarev grad i samog Kruševca ustrajava 626 godina izazovima vremena, a da brojni putopisci, naučnici, pesnici i esejisti nisu odoleli njenim lepotama dokaz je projekat naučnice mr Snežane Nenezić, bibliotekara - savetnika kruševačke biblioteke, koja je istraživala obimnu arhivsku građu o vrednoj bogomolji.
Crkva Sv. Stefana čiji je ktitor bio knez Lazar, napominju u biblioteci, gde je ove nedelje otvorena izložba “Crkva Lazarica u literaturi” bila je predmet brojnih istorijskih studija koje se bave srednjovekovnom književnošću, događajima i likovima Kosovskog boja 1389. godine, monografija iz istorije umetnosti koje proučavaju vizantijsku umetnost, posebno arhitekturu u okviru stilski određene moravske stilske grupe arhitektonskih spomenika.
- Postavka je podeljena je na pet segmenata, koje sadrže publikacije u vezi sa raznim aspektima izučavanja crkve - napominje autorka mr Snežana Nenezić. - Značajan deo bibliotečko-informacione građe i izvora Zavičajnog odeljenja naše kuće čine dela sa predmetnom odrednicom crkva Lazarica. Crkva je neizostavna i u turističkim publikacijama i raznovrsnim dokumentima o gradu.
Bogomolja je, dodaje naučnica, deo naše svakodnevice, koja je uticala na istoriju. Jednako je uticala i na vrhunske naučnike i pisce. Tako o podizanju crkve u slavu prvorođenog Lazarevog sina Stefana, govori Konstantin Filozof u Žitiju despota Stefana Lazarevića. Moravskom biseru posvetili su značajne redove čuveni arheolog prof. dr Miloje Vasić (1869-1956), Aleksandar Deroko (1894-1956), Gabrijel Mije (1867-1953) vizantolog, istoričar umetnosti, profesor Sorbone, koji je istraživao u Srbiji, Makedoniji i Crnoj Gori od 1905. do 1906. godine.
Siril Mango 1928, britanski naučnik, profesor vizantijske književnosti na Oksfordu, dr Vladislav Ristić (1950-2000), istoričar umetnosti, Ami Bue (1794-1881) austrougarski lekar, putopisac, geolog i geograf nemačkog porekla nadahnuto opisuju crkvu, kaže Ljubica Petković, bibliotekar-savetnik Narodne biblioteke, a Feliks Kanic, austrougarski putopisac, arheolog i etnolog, proputovao je kroz Kruševac 1859-1867. i tom prilikom pomno proučio temelje nekadašnjeg grada i njenog središta - Lazarice.
- Danas je, međutim, malter i premaz prekrio ovu umetničku građevinu, odnosno zidove, koji su bili izvedeni u živopisnoj smeni crkvenih cigala u tri reda i pojasom žutog kamenog tesanika, a sve je to majstorski izrađeno - zabeležio je Kanic u delu “Srbija, zemlja i stanovništvo od rimskog doba do kraja 19. veka”.
ZIDANA OD 1375. GODINE
Crkva Lazarica zidana je oko 1375. godine, a od 1904. do 1908. godine radilo se na konzervaciji i restauraciji. Bogomolja koja čuva i Karađorđevo zvono iz 1812. godine srce je “starog” Lazarevog grada, sa sačuvanim originalnim ostacima Donžon kule i kneževog dvora, velelepnom zgradom Narodnog muzeja, te bistom kneza Lazara. Početkom 20. veka izgrađene su crkvena kuća i zvonara, a nov parohijski dom podignut je na mestu starog 2000. godine. Lazarica je i spomenik kulture od izuzetnog značaja, a poslovično ponosnim Kruševljanima crkva je simbol časnog porekla.
|
